Alicja Szypuła
Jedną z prac, które bezpośrednio stawiają pytanie o zależności między naturą a technologią, jest praca wideo Adama Żądło, artysty specjalizującego się w filmie animowanym i fotografii, który „w swojej twórczości łączy doświadczenie z pracy na roli z wiedzą naukową i najnowszymi technologiami”. Znajduje to odbicie w pracy IHAU.
Film dokumentuje eksperyment polegający na próbie komunikacji między zwierzętami żyjącymi w wiejskim gospodarstwie a robotem-łazikiem. Robot próbuje naśladować zwierzęta, niekiedy nawet wydając podobne do nich dźwięki. W filmie znajduje się również scena, w której robot za pomocą przytwierdzonej do siebie miski z jedzeniem usiłuje nakarmić zwierzęta. Przywodzi to na myśl performance Simone’a Laroche’a i Davida Szanto, w którym karmiący robot za pomocą łyżki częstował widzów zupą podczas projektu WRO Eco Expanded City.
W filmie Adama Żądło komunikacja nie zawsze jest udana. Jest to również opowieść o przepaści między naturą a technologią. Zwierzęta często uciekają od łazika, co może symbolizować natarczywość, współczesną dominację technologii. Ucieczka zwierząt od robota może kojarzyć się także z tęsknotą ludzi za powrotem do natury, którą dziś oglądamy głównie za pomocą nowoczesnych ekranów naszych telefonów i komputerów.
Większość z nas korzysta z technologii bez zrozumienia jej mechanizmów. O narzędziach, z których korzystamy codziennie, wiemy niewiele więcej niż zwierzęta jedzące z miski przytwierdzonej do robota. Owce i kury również nie rozumieją, jak działa łazik, ale chętnie spożywają podawany im pokarm. Jest to gorzka metafora współczesnego społeczeństwa ślepo konsumującego podawane sobie produkty.
W dzisiejszych czasach ciężko wyobrazić sobie dzień bez technologii, a jedyną ucieczką od niej są przykładowe „wypady za miasto”. Wobec tego zestawienie nowoczesnej techniki z krajobrazem i klimatem wsi powoduje w widzu uczucie niepokoju i dysonansu.
Adamowi Żądło udało się nakręcić film, który jest jednocześnie zabawny i niepokojący – patrząc na nieudane próby komunikacji między robotem a zwierzętami trudno się oprzeć absurdalnemu poczuciu humoru. Wykonanie pracy, która poprzez zawarty w sobie komizm zaprasza również do refleksji, wymaga dużych umiejętności i dobrego pomysłu. Realizacja oparta na pozornie prostym patencie poprzez łatwość w odbiorze zwiększa swoją siłę zasięgu i trafia do tych odbiorców, którzy mogliby przejść obojętnie obok bardziej skomplikowanych intelektualnie dzieł. Siła IHAU tkwi zatem w prostocie, poczuciu humoru i obawach, które wywołuje.
– Alicja Szypuła
mediacja sztuki, ASP
